مطالب کمکی جهت تدریس پودمان پایش رشد و تکامل کودک کاروفناوری نهم

ایمنی و حادثه

تعریف ایمنی

ایمنی پیش بینی اقداماتی است که در طی آن از خطر آسیب دیدگی جانی و ضرر و زیان مادی پیش گیری می شود. در واقع با رعایت اصول ایمنی شرایط یا موقعیتی ایجاد می شود که به حذف حادثه یا به حداقل رساندن آثار و عوارض آن منجر می گردد.به عبارت دیگر، هرچه میزان حوادث کاهش یابد و آسیب دیدگی جانی و ضرر و زیان مادی ناشی از آن ها کمتر شود ایمنی افزایش یافته است.در حال حاضر با پیشرفت هایی که در تمامی زمینه ها در جهان صورت گرفته نقش ایمنی نیز بارزتر گشته است.

ضرورت و اهمیت ایمنی

سوانح و حوادث یکی از مهم ترین علل مرگ و میر انسان ها و خسارت های مادی هنگفت به جامعه است. کمتر روزی است که خبر حادثهٔ ناگواری در یک روزنامه یا رسانه منتشر نشود. بسیاری از این حوادث، جمعیت جوان را، که گروه سنیِ فعّال جامعه محسوب می شوند، دربرمی گیرد. این حوادث به علت سهل انگاری و بی مبالاتی و رعایت نکردن اصول ایمنی روی می دهند.

بنابراین، رعایت اصول ایمنی به منظور پیش گیری از خطرات و حوادث و جهت حمایت از منابع انسانی و مادی یکی از ضروری ترین و با اهمیت ترین اقداماتی است که همواره باید مورد توجه قرار گیرد. رعایت اصول ایمنی می تواند باعث افزایش طول عمر و کیفیت زندگی افراد شود و سلامت جامعه را ارتقا دهد. از طرفی ناآگاهی و رعایت نکردن اصول ایمنی حوادثی به دنبال دارد که موجب آسیب های فراوان و خسارات جبران ناپذیری به انسان ها و محیط زیست می شود. برای ارتقای ایمنی لازم است مخاطرات و حوادث پیرامون خود را شناسایی کنیم و آن ها را تا حد امکان کاهش دهیم  دست یابی به این هدف بدون شناخت مخاطرات و حوادث و کسب دانش و مهارت لازم در مورد نحوهٔ پیش گیری از آن ها امکان پذیر نیست.

تعریف مخاطره و حادثه

مخاطره وضعیت و حالتی است که می تواند به آسیب دیدگی جانی و ضرر و زیان مادی منجر شود. در محیط زندگی ما مخاطرات فراوانی وجود دارد که بی توجهی به آن ها به حوادث ناگوار می انجامد. حادثه، وقوع یا رویداد یک مخاطره است که به طور ناگهانی اتفاق می افتد و به ایجاد آسیب منجر می شود و پیشرفت یا روند کارها را مختل می سازد و همواره بر اثر عمل یا شرایط غیرایمن یا ترکیبی از این دو نوع به وقوع می پیوندد

حادثه سه ویژگی اصلی دارد:  ناگهانی بودن؛  ناخواسته بودن؛  خسارت بار بودن.

انواع حادثه

حوادث به طور کلی به سه گروه زیر تقسیم می شوند:

حوادث غیرعمدی که شامل حوادث خانگی، ترافیکی و محیط کارند، مانند تصادف با وسایل نقلیه،  سقوط از بلندی، سوختگی، غرق شدگی، خفگی، مسمومیت، برق گرفتگی و...

حوادث عمدی مانند خودکشی، دیگرکشی، آزار، خشونت و...

حوادث یا بلایای طبیعی، مانند سیل، زلزله، آتش فشان، طوفان، بهمن و...

هرچه احتمال رخ دادن یک حادثه و شدت آن یعنی درجهٔ مورد انتظار آسیب دیدگی که ممکن است اتفاق بیفتد بیشتر باشد خطر آن حادثه بالاتر است و لازم است مورد توجه بیشتر قرار گیرد. در محیط اطراف ما خطرات متعدد و مختلفی وجود دارد، که بسته به نوع خطر، روش مواجهه با آن نیز متفاوت است.

روش های مواجهه با خطرات ناشی از حوادث

با توجه به آن که خطرات از نظر احتمال، شدت و قابلیت شناسایی و پیش گیری متفاوت اند، نحوه مواجهه با آن ها نیز ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی در مواجهه با خطرات می توان به روش هایی که در متون زیر آمده است عمل کرد:

اجتناب از خطر: زمانی که در انجام فعالیتی نمی توان خطر را کاهش داد، بهتر است با پرهیز از آن  فعالیت از خطر اجتناب شود. مثلاً رانندگی با موتورسیکلت در جادهٔ یخ زده خطر بالای تصادف و آسیب دیدگی را به دنبال دارد و باید از آن پرهیز شود.

به حداقل رساندن یا کاهش اثرات منفی خطر: اگر احتمال رخ دادن یک رویداد ناگوار بالا نباشد می توان فعالیت را به اجرا درآورد، اما باید تا حد امکان خطر را کاهش داد. مثلاً هنگام رانندگی با موتور سیکلت از کلاه ایمنی استفاده نمود یا برای جلوگیری از دزدی وسایل نقلیه، آن ها را به قفل مطمئن مجهز کرد.

حفاظت در مقابل خطرات احتمالی: در بسیاری از فعالیت ها با وجود رعایت شدن اصول ایمنی هم  چنان احتمال خطر وجود دارد. در چنین مواردی می توان با استفاده از سازمان های بیمه گر، ضررهای مالی ناشی از خطر را کاهش داد.

راه های پیش گیری از حوادث

راه های پیش گیری از حوادث به طور کلی عبات اند از:

شناسایی عوامل خطرزا

آگاه کردن افراد از خطر

آموزش دستورالعمل

به کاربردن دستورالعمل های خاص در مواجهه با خطر

مجهز شدن به وسایل ایمنی در هنگام روبه رو شدن با خطر

از بین بردن عامل خطرزا